Sodyum Benzoat | Sodium Benzoate | E211

Sodyum Benzoat Genel Bilgileri

Kimyasal İsmi: Sodium Benzoate (Benzoik asidin sodyum tuzu)
INCI Name: Sodium Benzoate
İnci İsmi: Sodium Benzoate
Genel Ticari İsim: Sodium Benzoate
İngilizce İsim: Sodium Benzoate
Türkçe İsim: Sodyum Benzoat
CAS No: 532-32-1
EC No: 208-534-8
IUPAC No: Sodium benzoate (benzoik asitin sodyum tuzu)
E Gıda Kodu: E211

1. Sodyum Benzoat Kısa Tanımı

Sodyum Benzoat, benzoik asidin sodyum tuzu olarak bilinir ve genellikle koruyucu bir madde olarak kullanılır. Antimikrobiyal özellikleri sayesinde gıda, kozmetik sektöründe geniş bir uygulama alanına sahiptir. pH 4.5’in altındaki asidik ortamda en iyi şekilde çalışır.

2. Sodyum Benzoat’ın Kullanım Alanları ve Kullanım Oranları

Kullanım Alanları:

• Gıda Sektörü: Konserve ürünler, içecekler, reçeller ve marinasyonlarda koruyucu madde olarak.
• Kozmetik Sektörü: Krem, losyon, şampuan ve yüz temizleyici ürünlerde antimikrobiyal koruma için..
• Endüstriyel Kullanım: Antifungal ajan olarak boyalarda.

Kullanım Oranları:

• Gıda ürünlerinde: %0.1 – %0.3 (yasal düzenlemelere göre değişebilir).
• Kozmetik ürünlerde: %0.5 – %1.

3. Ürünün Fiziksel Özellikleri

• Görünüm: Beyaz kristalize toz veya granül formunda. Homojen bir yapıya sahiptir ve genellikle koku içermez.
• Erime Noktası:  Saf sodyum benzoat, yaklaşık 300°C civarında bozulmadan önce erimeye başlar (süblimleşir).
• Yoğunluk: 1.44 g/cm³ (oda sıcaklığında).
• Çözünürlük:
• Suda Çözünürlük: 25°C’de yaklaşık 63 g/100 ml çözünürlük gösterir.
• Etil Alkolde Çözünürlük: Kısmen çözünür. Organik çözücülerde düşük çözünürlük gösterir.
• Koku: Kokusu genellikle yoktur veya çok hafiftir.
• Lezzet: Hafif tatlımsı bir tadı vardır, ancak belirgin bir tat bırakmaz.
• pH Değeri: Sulu çözelti (1%’lik çözeltisi): 7.0 – 8.5 arasında hafif alkalin özellik gösterebilir.
• Parlama Noktası: Yanıcı özellik taşımaz.
• Kristal Yapı: Monoklinik veya triklinik kristal yapıdadır.
• Higroskopiklik: Nem çekici değildir, kuru ortamda stabilitesini korur.

4. Ürünün Kimyasal Özellikleri ve Molekül Formülü

• Sodyum Benzoat Moleküler Formül: C₆H₅COONa (Benzoik asidin sodyum tuzu)
• Moleküler Ağırlık: 144.11 g/mol
• Kimyasal Yapı: Bir benzen halkasına bağlı karboksilat grubunun (COO⁻) sodyum iyonuyla nötralize edilmiş hali. Aromatik bir yapıya sahiptir.
• Reaktivite: Düşük pH ortamında (asit ortamlar) benzoik aside dönüşür. Bu, onun antimikrobiyal etkinliğini sağlar. Alkali (bazik) ortamda etkisizdir.
• Sulu Çözelti Davranışı:  Suda çözündüğünde sodyum iyonları (Na⁺) ve benzoat iyonlarına (C₆H₅COO⁻) ayrışır.  Çözelti pH’sı hafif alkalindir (7-8.5).
• Antimikrobiyal Özellik: Asidik ortamlarda bakteri, maya ve küflerin büyümesini engeller. En etkili olduğu pH seviyesi 4.5’in altıdır.
• Stabilite: Oda sıcaklığında ve uygun koşullarda oldukça stabildir. Yüksek sıcaklıklarda bozunma gösterebilir.
• Bozunma: Yüksek sıcaklıklarda karbon dioksit (CO₂) ve sodyum karbonata (Na₂CO₃) ayrışabilir.
• Hidroliz: Asitli ortamda benzoik aside dönüşür:
• Kimyasal Stabilite: Hava ve ışık ile temasında kimyasal yapısını korur, ancak nemden uzak tutulmalıdır.

5. Ürünün Diğer İsimleri

Türkçe İsimler:

• Benzoik Asit Sodyum Tuzu, Sodyum Tuzlu Benzoik Asit, Benzoat Tuzu, E211 Gıda Koruyucusu,
• Polietilen glikol setearil eter.

Sodyum Benzoat Ticari İsimleri:

Sodium benzoate, 532-32-1, Sobenate, Antimol, Benzoic acid, sodium salt, Benzoic acid sodium salt, Benzoate sodium, Benzoate of soda, Benzoate, sodium, sodium;benzoate, Natrium benzoicum, FEMA No. 3025, Fuminaru, Benzoan sodny, Caswell No. 746, Microcare sb, PUROX S, FEMA Number 3025, CCRIS 3921, HSDB 696, Benzoesaeure (na-salz), UNII-OJ245FE5EU, EINECS 208-534-8, OJ245FE5EU, benzoic acid sodium,

MFCD00012463, EPA Pesticide Chemical Code 009103, INS NO.211, DTXSID1020140, E211, AI3-07835, INS-211, DTXCID90140, Sodiumbenzoate, E-211, CHEBI:113455, EC 208-534-8, AMMONUL COMPONENT SODIUM BENZOATE, UCEPHAN COMPONENT SODIUM BENZOATE, SODIUM BENZOATE (II), SODIUM BENZOATE [II], SODIUM BENZOATE (MART.), SODIUM BENZOATE [MART.], SODIUM BENZOATE (USP-RS), SODIUM BENZOATE [USP-RS], Benzoan sodny [Czech],

SODIUM BENZOATE (EP MONOGRAPH), SODIUM BENZOATE [EP MONOGRAPH], Benzoesaeure (na-salz) [German], s panax mist, BzONa, Sodium benzoate [USAN:JAN:NF], monosodium benzoate, Sodium Benzoate,(S), Sodium benzoate (TN), s panax mist for refill, s panax all in one mist, SCHEMBL823, CHEMBL1356, SODIUM BENZOATE [MI], Sodium benzoate (JP18/NF), SODIUM BENZOATE [FCC], SODIUM BENZOATE [JAN], SODIUM BENZOATE [FHFI], SODIUM BENZOATE [HSDB],

SODIUM BENZOATE [USAN], SODIUM BENZOATE [VANDF], SODIUM BENZOATE [WHO-DD], Benzoic acid, sodium salt (1:1), HY-Y1316, Tox21_300125, SODIUM BENZOATE [ORANGE BOOK], AKOS003053000, AKOS015890021, CCG-266169, NCGC00254072-01, CAS-532-32-1, DA-57965, SODIUM BENZOATE COMPONENT OF AMMONUL, SODIUM BENZOATE COMPONENT OF UCEPHAN, CS-0017788, NS00074364, S0593, D02277, A829462, Q423971, J-519752, Flavor and Extract Manufacturers’ Association No. 3025.

6. Yararlı Linkler

• PubChem Linki: Sodium Benzoate – PubChem.
• Ürünün Kimyasal Güvenlik Bilgi Linki (LCSS): National Center for Biotechnology Information (2024). PubChem Compound LCSS for CID 517055, Sodium Benzoate. Retrieved December 9, 2024 from https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Sodium-Benzoate#datasheet=LCSS.

7. Sodyum Benzoat Güvenlik ve Depolama Bilgileri

Güvenlik Bilgileri

1. GHS Sınıflandırması:
   • Düşük toksik madde olarak sınıflandırılır.
2. Toksisite:
   • Oral alımda düşük toksisite.
   • Yüksek miktarlarda mide rahatsızlıklarına yol açabilir.
3. Solunma:
   • Toz formunun solunması tahrişe neden olabilir.
   • Maske kullanımı önerilir.
4. Cilt Teması:
   • Uzun süreli temas tahrişe yol açabilir.
   • Temas halinde bol su ile yıkanmalıdır.
5. Göz Teması:
   • Yanma ve tahrişe neden olabilir.
   • Temas durumunda hemen bol su ile durulanmalıdır.
6. Yutma:
   • Küçük miktarlar genellikle zararsızdır.
   • Büyük miktarlarda mide bulantısı ve rahatsızlık yapabilir.
7. Önleyici Tedbirler:
   • Kimyasal işleme sırasında eldiven, gözlük ve iş kıyafetleri kullanılmalıdır.
   • Çalışma alanı iyi havalandırılmalıdır.
8. Acil Durum Önlemleri:
   • Yutulması halinde kusturulmamalı, bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
   • Cilt ve göz ile temas durumunda bol su ile yıkanmalı ve gerekirse tıbbi yardım alınmalıdır.

Depolama Bilgileri

1. Depolama Şartları:
   • Kuru, serin ve iyi havalandırılan bir alanda saklanmalıdır.
   • Nemden ve doğrudan güneş ışığından korunmalıdır.
   • Oksitleyici maddelerden, asitlerden ve güçlü bazlardan uzak tutulmalıdır.
2. Ambalajlama:
   • Orijinal, hava geçirmez kapalı ambalajında muhafaza edilmelidir.
   • Plastik veya metal kaplarda depolanabilir.
3. Depolama Sıcaklığı:
   • Oda sıcaklığında saklanmalıdır (15-25°C).
4. Raf Ömrü:
   • Uygun saklama koşullarında genellikle 2-3 yıl stabilitesini korur.
5. Taşıma:
   • Tehlikeli madde olarak sınıflandırılmamıştır.
   • Taşıma sırasında fiziksel hasardan korunmalıdır.
6. Atık Yönetimi:
   • Küçük miktarlar yerel yönetmeliklere uygun şekilde bertaraf edilmelidir.
   • Büyük miktarlarda atık için geri dönüşüm veya bertaraf tesisine başvurulmalıdır.

8. Sodyum Benzoat Hakkında Dikkat Çekici Bilgiler

• Antimikrobiyal Etkisi pH’ye Bağlıdır:
  • Sodyum Benzoat, düşük pH’li (asitik) ortamlarda etkin koruma sağlar. pH 4.5’in altında maksimum antimikrobiyal aktivite gösterirken, pH 7’nin üzerindeki ortamlarda etkisini kaybeder.
• Benzoik Aside Dönüşüm:
  • Asidik ortamlarda sodyum benzoat, benzoik aside dönüşerek antimikrobiyal özellik kazanır. Bu, küf, maya ve bazı bakterilerin büyümesini engeller.
• FDA ve EFSA Onayı:
  • Sodyum Benzoat, hem FDA  hem de EFSA (Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi) tarafından güvenli bir katkı maddesi olarak onaylanmıştır. Ancak, belirlenen maksimum kullanım sınırlarına dikkat edilmesi gerekir.
• Gıda Ürünlerinde Kullanım:
  • “E211” koduyla sınıflandırılan Sodyum Benzoat, gazlı içecekler, reçeller, turşular ve marinasyon gibi birçok üründe koruyucu olarak yaygın şekilde kullanılır.
• Kozmetik Ürünlerde Güvenli Koruma:
  • Sodyum Benzoat, şampuanlar, losyonlar ve yüz temizleyiciler gibi kozmetik ürünlerde antimikrobiyal ajan olarak kullanılır ve genellikle cilt için güvenli kabul edilir.
• Yüksek Çözünürlük:
  • Suda kolayca çözünür (25°C’de yaklaşık 63 g/100 ml). Bu özelliği, sıvı formülasyonlarda kullanımını kolaylaştırır.
• Hassas Kişiler İçin Alerjik Reaksiyon Riski:
  • Nadiren de olsa, hassas bireylerde hafif alerjik reaksiyonlara (cilt tahrişi veya gözlerde rahatsızlık) yol açabilir.
• Bazı Ülkelerde Düzenlemeler:
  • Sodyum Benzoat, bazı ülkelerde yalnızca belirli oranlarda kullanılabilir. Örneğin, gıda ürünlerinde genellikle %0.1-0.3 oranında kullanımı yasal sınırlarla belirlenmiştir.
• Kombine Kullanım:
  • Sodyum Benzoat, etkinliğini artırmak için genellikle potasyum sorbat gibi diğer koruyucularla birlikte kullanılır.
• Doğada Bulunabilirlik:
  • Sodyum Benzoat, sentetik olarak üretilse de, benzoik asit doğal olarak bazı meyvelerde (örneğin, yaban mersini ve elma) düşük miktarlarda bulunur.
• Küresel Uygulama Alanları:
  • Gıda, kozmetik ve endüstriyel boyalar gibi birçok sektörde yaygın bir kullanım alanına sahiptir.
• Çevresel Etki:
  • Kontrollü kullanımda çevreye zarar vermez. Ancak yüksek dozlar, su ekosistemlerinde toksisite oluşturabilir.
• Kanserojenlik İddiaları:
  • Askorbik asit (C vitamini) ile çok yüksek sıcaklık ve uygun olmayan koşullarda reaksiyona girerek benzen oluşturabileceği tartışılmıştır. Ancak bu risk, doğru kullanım koşullarında önemsiz kabul edilir.
• Güçlü Raf Stabilitesi:
  • Doğru şekilde saklandığında uzun raf ömrüne sahiptir ve özelliklerini kaybetmez.

9. Sodyum Benzoat Hakkında Sık Sorulan Sorular ve Cevapları

1. Sodyum Benzoat nedir?
Sodyum Benzoat, benzoik asidin sodyum tuzu olan bir kimyasal bileşiktir. Genellikle gıdalarda, kozmetik ürünlerde antimikrobiyal koruyucu olarak kullanılır. “E211” gıda katkı maddesi koduyla da bilinir.

2. Sodyum Benzoat güvenli midir?
Evet, Sodyum Benzoat, FDA ve EFSA tarafından belirlenen sınırlar dahilinde güvenli olarak kabul edilir. Ancak, yasal oranların aşılması ve uygun olmayan kullanım risklere yol açabilir.

3. Sodyum Benzoat hangi ürünlerde kullanılır?

• Gıda: Reçel, meşrubat, turşu, marinasyon ve konserve ürünler.
• Kozmetik: Şampuan, losyon, yüz temizleyici ve kremler.

4. Sodyum Benzoat’ın maksimum kullanım oranı nedir?
Gıda ürünlerinde genellikle %0.1 – %0.3 oranında kullanılır. Bu oran, ülkelere ve ürün türüne göre değişiklik gösterebilir.

5. Sodyum Benzoat doğal mı, sentetik mi?
Sodyum Benzoat genellikle sentetik olarak üretilir. Ancak, doğal benzoik asit yaban mersini, elma ve tarçın gibi bazı meyve ve baharatlarda bulunabilir.

6. Sodyum Benzoat pH ile nasıl çalışır?
Sodyum Benzoat, düşük pH (4.5’in altı) ortamında en etkili koruyucu özelliği gösterir. Bu koşullarda benzoik aside dönüşerek antimikrobiyal aktivite sağlar.

7. Sodyum Benzoat kanserojen midir?
Uygun koşullarda ve önerilen miktarlarda kullanıldığında kanserojen değildir. Ancak, askorbik asit (C vitamini) ile uygun olmayan koşullarda reaksiyona girerek düşük seviyede benzen oluşturma potansiyeli vardır. Bu risk, doğru kullanımda ihmal edilebilir düzeydedir.

8. Sodyum Benzoat alerjiye neden olabilir mi?
Hassas bireylerde nadiren alerjik reaksiyonlara (cilt tahrişi, gözlerde yanma veya solunum problemleri) yol açabilir. Ancak, bu reaksiyonlar genellikle düşük seviyede kalır.

9. Sodyum Benzoat nasıl saklanmalıdır?
Serin, kuru ve iyi havalandırılan bir yerde saklanmalıdır. Nemden ve güneş ışığından korunmalı, orijinal ambalajında muhafaza edilmelidir. Oda sıcaklığı (15-25°C) idealdir.

10. Sodyum Benzoat çevreye zararlı mı?
Normal kullanımda çevreye zarar vermez. Ancak yüksek konsantrasyonlarda su kirliliğine yol açabilir ve su organizmaları için toksik olabilir. Bu nedenle bertarafı çevre düzenlemelerine uygun yapılmalıdır.

Hammadde Ürün Listemiz